Boekverslag schrijven in 13 stappen (stappenplan)

Moet je voor Nederlands of Engels een boekverslag schrijven? In dit artikel lees je stap voor stap hoe je een boekverslag schrijft.

Met dit stappenplan zorg je dat je alle nodig onderdelen van een boekverslag op orde hebt, zodat je dan ook een mooi cijfer haalt ervoor.

Stappenplan boekverslag schrijven

1. Het boek lezen

Allereerst moet je het boek lezen. Het liefst lees je nauwgezet het hele boek door als dat lukt. Begin op tijd zodat je het boek daadwerkelijk op tijd uit kan lezen. Het is handig om tijdens het lezen om de paar pagina’s aantekeningen te maken.

Noteer tijdens het lezen de hoofdpersonen en de gebeurtenissen in het verhaal, zodat je voor jezelf een overzicht hebt van het boek.

Lees ook: Een verslag schrijven: stappenplan met tips en voorbeelden

2. Gegevens over het boek

Noteer in je boekverslag de onderstaande gegevens over het boek. Deze kun je in de voorpagina’s van het boek vinden.

• Titel
• Schrijver
• Uitgever
• Plaats en jaar van uitgave
• Eerste druk

3. Informatie over de schrijver

In je boekverslag kan het ook interessant zijn wat te vertellen over de schrijver. Geef dan wat achtergrondsinformatie over de schrijver welke boeken hij/zij nog meer heeft geschreven.

Lees ook: Aantekeningen maken op school: 8 tips

4. Titelverklaring

Leg de titel van boek uit in de titelverklaring. Vaak is de titel te verbinden met de inhoud van het boek: vertel dan uitgebreid daarover, zodat je docent ziet dat je de titel goed begrepen hebt.

5. Hoofdpersonen

Noem je in boekverslag de belangrijkste personages van het boek. Vertel hoe ze heten, welke rol ze spelen in het verhaal en vertel vooral ook over hun karakter. Maak onderscheid tussen hoofd- en bijpersonages. Bij hoofdpersonen is het goed om verder in te gaan op hun gedrag en gedachten.

6. Tijd en plaats

Vertel in je boekverslag in welke tijd het verhaal zicht afspeelt (Tweede Wereldoorlog, 16e eeuw, de moderne tijd, de toekomst, enz.) en waar het verhaal zich afspeelt (Nederland, een school, in de wildernis, enz.) Leg dan ook uit waarom de tijd en plaats relevant zijn!

7. Samenvatting

Het grootste onderdeel van je boekverslag is je samenvatting van het boek. Het idee van een samenvatting is om het hele verhaal, verkort te vertellen. Er zijn meerdere manieren om een samenvatting te maken.

Een fijne manier om een boek samen te vatten is door elk hoofdstuk eerst in een enkele zin samen te vatten. Als een boek twaalf hoofdstukken heeft heb je dan in twaalf zinnen het boek samengevat. Dan vul je nog zo nodig wat onderdelen aan je samenvatting. Zo heb je eenvoudig een samenvatting gemaakt!

De samenvatting moet niet te lang zijn, en ook niet te kort. Schrijf haar zonder te veel in te gaan op onbelangrijke detailles en schrijf in je eigen woorden.

Lees ook: Een goede samenvatting maken: 15 tips

8. Stroming (literatuur)

Bij het lezen van literatuur past het boek meestal binnen een bepaalde stroming. Enkele stromingen in de Nederlandse literatuur zijn: realisme, naturalisme, nieuwe zakelijkheid, oorlogsliteratuur, modernisme en postmodernisme.

9. Structuur

De structuur van het boek is hoe het verhaal is opgebouwd. Is het verhaal geschreven op chronologische volgorde of zijn er tijdsprongen en flashbacks? Zijn de hoofdstukken lang of kort?

Lees ook: Aantekeningen maken op school: 8 tips

10. Vertelperspectief

De vertelperspectief is de manier waarop de lezer het verhaal leest. Meestal kijkt de lezer mee vanuit het perspectief van de hoofdpersoon, maar er zijn ook boeken waarbij de lezer juist vanuit een andere perspectief alle personages volgt. Er zijn drie veelgebruikte vertelperspectiven:

• Auctoriaal perspectief: de verteller is geen personage in het verhaal en weet al wat er zal gaan gebeuren in het verhaal. De verteller kan zelfs de lezer aanspreken.
• Ik-perspectief: de “ik” vertelt het verhaal. Voorbeeld: “Ik liep door de gang en ik dacht bij mezelf…”
• Personaal perspectief: Je beleeft het verhaal vanuit een personage. Voorbeeld: “Jan liep door de gang en hij dacht bij zichzelf…”

11. Thema’s en motieven

Bij elk boek zijn er thema’s en motieven die aan bod komen. Een thema is een soort onderwerp van het boek: denk dan aan liefde, oorlog of verdriet. Een motief is iets wat vaker in het boek terugkomt, een gevoel, situatie of voowerp. Zo kan een vaak terugkomend gevoel van angst een motief zijn.

Vooral bij literatuur wil je docent graag zien dat je weet wat de betekenis is achter een boek. Wat wil de schrijver bij de lezer laten overkomen? Wat probeert de schrijver te zeggen?

Lees ook: Schoolvakanties 2022-2023 Nederland per regio

12. Schrijfstijl

Iedere schrijver heeft een eigen schrijfstijl. De ene schrijver gebruikt veel humor, terwijl de andere schrijver juist strak en helder schrijft. Sommige schrijvers gebruiken moeilijke woorden en ingewikkelde zinsconstructies, terwijl ander schrijvers juist makkelijke, vlot te lezen tekst schrijven.

13. Mening

Soms moet je in een boekverslag ook je mening geven over het boek. Dat geef je, met argumenten je mening over het volgende:

• Het verhaal
• De taal/stijl van het boek
• Jouw ervaring bij het lezen

Lees ook: Profielen vwo: welke vakken krijg je? (overzicht profielen)

Stappenplan boekverslag schrijven samengevat

1. Het boek lezen
2. Gegevens over het boek
3. Informatie over de schrijver
4. Titelverklaring
5. Hoofdpersonen
6. Tijd en plaats
7. Samenvatting
8. Stroming (literatuur)
9. Structuur
10. Vertelperspectief
11. Thema’s en motieven
12. Schrijfstijl
13. Mening

Gepubliceerd op 18 juni 2022